Regelmatig krijgen we de vraag: “Is het wel verstandig om naar het Caribisch gebied te reizen in verband met orkanen?” In dit blog proberen we een zo goed en eerlijk mogelijk beeld te geven omtrent depressies, stormen en orkanen.

1. Hoe ontstaat een orkaan?

Een orkaan begint als een tropische verstoring in warme oceaanwateren met oppervlaktetemperaturen van tenminste 27 graden Celsius. Deze lagedruksystemen worden gevoed door energie uit de warme zeeën. Orkanen in het Caribisch gebied ontstaan vaak ter hoogte van West-Afrika. De stormen trekken dan weg van de evenaar. Orkanen in het Caribische gebied bewegen bijna altijd in westelijke richting.

2. Orkaan, tropische storm, cycloon, tyfoon… hoe zit het nou precies?

Als een storm windsnelheden bereikt van 61 kilometer per uur wordt het een tropische depressie. Een tropische depressie wordt een tropische storm, en krijgt een naam, wanneer de aanhoudende windsnelheden boven de 63 kilometer per uur is. Het wordt een orkaan genoemd wanneer de windsnelheden van de storm boven de 119 kilometer per uur te bereiken. In de Atlantische oceaan en het oostelijke deel van de Stille Oceaan wordt dan over een orkaan gesproken. Een orkaan in de zeeën rondom Azië noemt men een tyfoon of cycloon, afhankelijk van hun locatie. In Australië spreekt men van willy-willies. In het Caribisch gebied spreekt men dus altijd van een orkaan.

De orkaan wordt op basis van windsnelheden ingedeeld op een schaal (de schaal van Saffir-Simpson) van 1 tot 5.

Categorie 1 (gemiddelde windsnelheden tot 152 km/uur): geen schade aan woningen, bomen worden ontworteld, kust overstroomt, beetje schade aan pieren.

Categorie 2 (gemiddelde windsnelheden tot 176 km/uur): daken kunnen kapot gaan, veel schade aan planten en slechte pieren, slechte deuren en ramen kunnen schade oplopen, houten woningen gaan kapot, kleine boten slaan los.

Categorie 3, Major (gemiddelde windsnelheden tot 208 km/uur): ernstige schade aan kleine woningen die gemaakt van van hout of platen, puntdaken raken los, overstromingen vernietigen kleine spullen, grote spullen worden geraakt door rondvliegend puin, land overstroomd.

Categorie 4, Major (gemiddelde windsnelheden tot 248 km/uur): Buitenmuren van huizen raken beschadigd, daken helemaal vernield, stranden gaan kapot, overstromingen tot ver in het binnenland.

Categorie 5, Major (gemiddelde windsnelheden meer dan 248 km/uur): daken op huizen en fabrieken gaan helemaal kapot, de natuur wordt heftig geraakt, complete gebouwen worden weggeblazen, golven spoelen tot 2 tot 4 kilometer landinwaarts, grote schade langs de kust.

3. Wanneer is het orkaanseizoen in de Caribbean?

Het orkaanseizoen van het Caribisch gebied loopt officieel van 1 juni tot en met 30 november. Het orkaanseizoen bereikt gemiddeld gezien een piek rondom september/oktober. In deze periode is de oceaan in het Zuid-Westen van de Caribbean gemiddeld 1 graad warmer dan de rest van het jaar. En gedurende deze tijd neemt de regenval toe als gevolg van de komst van de moesson. Kortom, de perfecte cocktail aan factoren voor orkanen.

4. Waar in het Caribisch gebied komen orkanen voor?

Gemiddeld gezien komen orkanen het meeste voor in het Noord-Westen van de Caribbean en minder in het zuiden. Eilanden zoals de Bahama’s, Cuba, St. Maarten, Dominica en St. Barth worden statistisch gezien vaker geraakt dan de lager gelegen eilanden zoals: Martinique, St.Lucia , Grenada, Tobago en de Grenadines.

Orkanen volgen graag het pad dat ze wegvoert van de evenaar. Daarom worden de benedenwindse eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao eigenlijk nooit getroffen door orkanen. Het weer kan in deze periode wel wat onstuimiger zijn rondom de benedenwindse eilanden. Zo kan er bijvoorbeeld extra regen vallen of kan de wind als het ware worden ‘weggetrokken’ (windstilte), waardoor het erg warm kan worden op de abc-eilanden.

5. Hoe groot is de kans op een orkaan tijdens mijn vakantie?

Dit is absoluut de moeilijkste vraag uit dit rijtje. De kans dat je tijdens je vakantie te maken krijgen met een orkaan is klein maar zeker niet uitgesloten. Er is een aantal factoren die de kans iets verhogen. Zo schreven we al: in oktober & september heb je statistisch gezien de meeste kans en ook op de hoger gelegen eilanden is de kans verhoogt. Het aantal orkanen en tropische stormen dat jaarlijks de Caribische eilanden teistert is erg wisselend. De doorsnee van een orkaan is niet zo breed dat het gehele Caribische gebied wordt getroffen. Meestal wordt een of een handjevol eilanden getroffen. In veel gevallen draait de orkaan vroegtijdig omhoog en wordt geen enkel eiland getroffen. Daarbij is natuurlijk niet elke orkaan even verwoestend, zoals reeds aangegeven bij vraag 3.

Om een indruk te geven van de kansen laten we hieronder de orkanen van de afgelopen 5 jaar zien. Wie de grafieken in detail bekijkt zal zien dat er jaren voorbij gaan terwijl er nauwelijks orkanen zijn die Caribische eilanden treffen. Maar het zal ook blijken dat 2017 een bijzonder heftig orkaanseizoen heeft gekend, waarbij er meerdere Major Hurricanes zijn geweest. 2017 was historisch gezien een uitzonderlijk jaar maar je kunt het dus treffen… Kortom, het is lastig om de kans in een woord of getal uit te drukken. Het weer blijft wat dat betreft onvoorspelbaar.

Bron: National Hurricane Center, www.nhc.noaaa.gov

6. Kun je op vakantie tijdens het orkaanseizoen?

Je hebt net kunnen lezen dat er een kans is op tropische stormen of orkanen in het Caribisch gebied wanneer je op vakantie gaat tijdens het orkaanseizoen. Wil je de beste kans op een zonnige en onbezorgde vakantie ga dan op vakantie buiten het orkaanseizoen. Maar er is ook een aantal voordelen die we je zeker niet willen ontnemen. Binnen het orkaanseizoen op vakantie gaan betekent ook direct buiten het hoogseizoen. De kans dat je helemaal alleen op een Caribisch strand staat is veel groter. De sfeer is vaak ook nog gemoedelijker en relaxter omdat cruiseschepen deze periode mijden. Daar komt bij dat veel (luxe) accommodaties in deze periode hun prijzen verlagen. Ook zijn excursies soms voordeliger te boeken in deze periode. En een laatste voordeel: omdat deze periode vaak iets meer regenval kent is het prachtig op de eilanden. De bovenwindse eilanden zijn groen en er staat van alles in bloei!

Het is dus absoluut niet zo dat er in deze periode helemaal geen toeristen naar de Caribbean komen. BON travel gaat zelf ook al jaren met veel plezier in deze periode op ontdekkingsreis naar de Caribbean. Maar we benadrukken het nogmaals: het weer laat zich moeilijk voorspellen en we kunnen ook zeker niet garanderen dat er geen stormen langskomen.

7. Wat als er een orkaan langs komt tijdens mijn vakantie?

Wat te doen is sterk afhankelijk van de kracht van de orkaan, de plek waar je verblijft en of je al ter plaatse bent of nog moet vertrekken. Iedere situatie is uniek en vraagt dan ook een andere aanpak. BON travel zal in overleg met de reizigers en haar lokale partners altijd het beste van de situatie proberen te maken.

Wanneer je ter plaatse bent en je bestemming wordt mogelijk getroffen door een orkaan of tropische storm? Dan raden wij aan om altijd de adviezen van de lokale autoriteiten en je verblijf op te volgen. Wanneer er een calamiteit wordt uitgeroepen dan zal het Calamiteitenfonds extra benodigde verblijfskosten, repatriëringskosten of niet-genoten-reisdagen vergoeden.

8. En wat als je reisbestemming getroffen is en je bent nog niet op reis?

Wanneer je vakantiebestemming getroffen is door een orkaan en het Ministerie van Buitenlandse Zaken geeft een negatief reisadvies voor je bestemming, dan kun je bij BON travel je reis kosteloos omboeken of annuleren.

9. Is er ook een grotere kans op regen tijdens het orkaanseizoen?

Orkaanseizoen en regen hangen zeker samen, dat kunnen we niet ontkennen. Maar druilige donkere regenachtige dagen zoals we die in Nederland kennen zijn zeldzaam in de Caribbean. Meestal is de bui kort en hevig. Ook zijn de buien erg plaatselijk. Zo zul je eerder buien zien rondom de bergpieken van het eiland en niet zo snel op het strand. Dankzij deze regenval zijn de bovenwindse eilanden prachtig groen. Je hebt hier watervallen en prachtige regenwouden. De ABC-eilanden kennen een veel droger klimaat en karakteriseren zich ook eerder met een woestijnachtige vegetatie.

10. Welke websites raadt BON travel aan?

• Ook Windy.com blijkt een zeer accurate voorspelling te kunnen maken van het verloop van de windsnelheden in het Caribisch gebied.
• Het KNMI heeft een achtergrond artikel geschreven over orkanen in het Caribisch Nederland.
• De website van het National Hurricane Center is een uitstekende website om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen op meteorologisch gebied.
• Bezoek de website van het ministerie van buitenlandse zaken om te zien of er een negatief reisadvies is voor een specifieke bestemming.